Płynna biopsja – czym jest badanie CTS? Zalety i profilaktyka

Badanie CTCs (circulating tumour cells) nazywane również ciekłą biopsją.

Celem badania jest wykrycie we krwi obecność wolno krążących komórek nowotworowych. Dzięki temu badaniu możemy określić ilość CTCs we krwi, co daje nam informację o skuteczności terapii oraz określeniu prawdopodobieństwa przerzutów. Badanie CTCs daje również możliwość określenia chemiowrażliwości.

Chemiowrażliwość – określenie stopnia działania i skuteczności leku chemioterapeutycznego na określony typ komórek nowotworowych. W wielkim skrócie jak to się robi: komórki nowotworowe (CTCs) wyłapane z krwi pacjenta podczas badania, następnie są one namnażane i dzielone. Na koniec każdej wychodowanej grupie podaje się innych lek lub substancje obserwując jak reagują komórki nowotworowe na lek i czy jest on w stanie skutecznie je eliminować.

Jeżeli istnieje taka możliwość, to chemiowrażliwość powinna być wykonywana przed podaniem chemioterapii, ponieważ efektywność i skuteczność terapii będzie większa, jeżeli podamy leki o najsilniejszym działaniu na konkretny typ nowotworu. Można to nazwać wręcz początkiem medycyny spersonalizowanej, ponieważ lek będzie dobrany indywidualnie dla każdego pacjenta – dostanie taki leki lub terapie, na które komórki nowotworowe reagują najmocniej.

Kolejną zaleta płynnej biopsji jest nienaruszanie fizyczne guza, zwykła biopsja polega na pobraniu od pacjenta fragmentu guza lub zmiany, powoduje to za każdym razem przerwanie barier i ewentualne wydostanie się komórek nowotworowych z guza do krążenia ogólnego.

Najważniejsze zastosowanie płynnej biopsji:

• Wczesne wykrycie nowotworu
• Profilowanie nowotworu i dobór terapii spersonalizowanej
• Szacowanie ryzyka wznowy
• Monitorowanie przebiegu leczenia w czasie rzeczywistym
• Monitorowanie progresji
• Śledzenie ewolucji genomu nowotworowego
• Dobór terapii drugiego rzutu

Do badania pobierana jest krew pacjenta, materiał badany może pochodzić z kilku źródeł:

• Wolnokrążące komórki nowotworowe (CTCs)
• Wolnokrążące DNA (cfDNA – circulating free DNA)
• Analiza wolnokrążącego DNA
• Wolnokrążący RNA (cfRNA)
• Egzosomy.

Badanie CTCs nie jest w Polsce refundowane, natomiast coraz częściej można wykonać takie badanie prywatnie.

Bibliografia

C. Alix-Panabières, K. Pantel, (2013) Circulating Tumor Cells: Liquid Biopsy of Cancer “Clinical Chemistry”, Volume 59, Issue 1, Pages 110–118

C. Alix-Panabières, K. Pantel, (2021), Liquid Biopsy: From Discovery to Clinical Application, “Cancer Discov”, (4): 858–873.

N. H. Stoecklein, J. C. Fischer, D. Niederacher, L. W. M. M. Terstappen, (2015), Challenges for CTC-based liquid biopsies: low CTC frequency and diagnostic leukapheresis as a potential solution, “Expert Review of Molecular Diagnostics“, Volume 16, Pages 147-164.

Su Bin Lim, Wen Di Lee2, J. Vasudevan, Wan-Teck Lim, and C. Teck Lim, (2019), Liquid biopsy: one cell at a time, “npj precision oncology”, Article number: 23

I. Heidrich, L. Ačkar, P. Mossahebi Mohammadi, K. Pantel, (2020), Liquid biopsies: Potential and challenges, “International Journal of Cancer”, Volume148, Issue3