Probiotyki a zdrowie jelit: klucz do harmonii wewnętrznego Mikroświata

Człowiek posiada w swoim organizmie od 2,3 do 2,8 kg. bakterii, z którymi żyjemy w symbiozie, bez tych bakterii Charon szybko przewiózłby nas na drugi brzeg Styksu, pod warunkiem, że rodzina przed pochówkiem położy zmarłemu obola na ustach (człowiek by szybko umarł).

Większość tych bakterii żyje w naszym układzie pokarmowym, który jest złożonym układem produkcyjnym: rozdrabnia, przetwarza, syntezuje, wchłania i wydala.

Około 70-80% układu odpornościowego człowieka jest zlokalizowane w jelitach. Ten obszar układu odpornościowego jest nazywany układem odpornościowym jelitowym (GALT – Gut-Associated Lymphoid Tissue). GALT skupia się na obronie organizmu przed patogenami i innymi substancjami obcymi, które mogą być spożywane lub dostawać się do organizmu przez drogę pokarmową. Skomplikowana sieć komórek odpornościowych, takich jak limfocyty i komórki plazmatyczne, działa w jelitach, aby chronić organizm przed infekcjami i utrzymywać równowagę immunologiczną.

Ludzki organizm skolonizowało ponad 2 000 gatunków drobnoustrojów, w samym układzie pokarmowym żyje ich ponad 500 gatunków. Im większa liczba szczepów pożytecznych tym lepiej, nasz organizm lubi różnorodność „dobrych” bakterii. Na każdą 1 komórkę naszego organizmu przypada 10 drobnoustrojów, dlatego bez nich życie ludzkie byłoby niemożliwe.

Nadużywając antybiotyki, alkohol, papierosy, spożywając przetworzoną żywność, pryskane warzywa i owoce, etc. zabijamy naszych mikro kompanów. Gdy liczba dobrych bakterii zaczyna maleć lub przestaje być różnorodna na ich miejsce wprowadzają się inne mikroorganizmy, które często nam szkodzą, wywołując choroby, przeziębienia, mutacje komórek, czy ogólnoustrojowe stany zapalne.

Dobre bakterie stymulują naszą immunologię nie infekując organizmu, natura dąży do równowagi, dlatego gdy zaczyna brakować „dobrych” bakterii, pojawia się pustka, którą wypełniają „złe” bakterie.

Funkcje flory bakteryjnej, jest ogromna:

1. Wspieranie układu immunologicznego
2. Wspomaganie leczenia chorób
3. Utrzymywanie równowagi hormonalnej
4. Ochrona przed infekcjami pokarmowymi
5. Wsparcie trawienia błonnika
6. Zmniejszanie stanów zapalnych
7. Wypieranie „szkodliwych” bakterii
8. Zmniejszanie alergii
9. Regulacja metabolizmu
10. Zwiększanie biodostępności witamin, mikro oraz makro elementów (np. bakterie są bezpośrednim producentem witamin z grupy B)
11. Przyspieszenie oraz wspieranie trawienia pokarmów
12. Wspomaganie pracy trawienia
13. Profilaktyka nowotworowa
14. Produkcja biologicznie aktywnych substancji
15. Produkcja krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych
16. Prawidłowa flora bakteryjna jest naturalnym środkiem antydepresyjnym, zmniejsza stany lękowo-depresje oraz inne zaburzenia psychiczne
17. Wspieranie układu nerwowego
18. Wspomaganie funkcji skóry
19. Regulacja stanu zapalnego

Jak można wspierać układ pokarmowy i cały organizm?

Wystarczy co jakiś czas przyjmować dodatkowe kultury bakterii, istnieje kilka prostych sposobów na uzupełnienie i wzbogacenie dobrej flory bakteryjnej:

1. Domowe jogurt – w Internecie można znaleźć przepisy na domowe jogurty, kultury bakterii do zrobienia domowego jogurtu można kupić.
2. Płynne kultury bakterii
3. Probiotyki
4. Kefir kozi lub owczy
5. Kiszonki (ogórki kiszone, kapusta kiszona)
6. Zakwas z buraka

Flora jelit lubi różnorodność, dlatego powyższe metody należy miksować i stosować różne szczepy bakterii probiotycznych.

Probiotyki, płynne kultury bakterii, czy zakwas, należy przyjmować najlepiej rano na czczo popijając szklanką (około 200 ml) ciepłej wody, ponieważ po jedzeniu wydzielane soki żołądkowe strawią przyjmowane probiotyki.

Pewne grupy bakterii zawartych w kiszonkach, potrafią trawić laktozę z nabiałów, z którą dorosły organizm może mieć problem. Bakterie z produktów kiszonych i zakwaszanych są w stanie usunąć z organizmu złogi laktozy (niestrawione pozostałości laktozy).

Produkty przemysłowe, dostępne w sklepach są często kwaszone przy pomocy kwasów, nie zawierają one dobrych bakterii i mogą być szkodliwe, dlatego świadomie wybierajmy produkty.

Konsultacja naukowa: mgr farmacji Janusz Nawolski. 

Bibliografia

S. Gill, K. J. Rutherfurd, M. L. Cross, (2001), Dietary Probiotic Supplementation Enhances Natural Killer Cell Activity in the Elderly: An Investigation of Age-Related Immunological Changes, Journal of Clinical Immunology, volume 21, pages 264–271

Rautava, M. Kalliomäki, E. Isolauri, (2005), New therapeutic strategy for combating the increasing burden of allergic disease: Probiotics—A Nutrition, Allergy, Mucosal Immunology and Intestinal Microbiota (NAMI) Research Group report, “Journal of Allergy and Clinical Immunology”, Volume 116, Issue 1, Pages 31-37

M. Saavedra, A. Tschernia, (2007), Human studies with probiotics and prebiotics: clinical implications, “British Journal of Nutrition”, Volume 87, Issue S2, pp. S241 – S246

Shida, M. Nanno, (2008), Probiotics and immunology: separating the wheat from the chaff, “Trends in Immunology”, Volume 29, Issue 11, P. 565-573

 Wang, C.-X. Wei, L. M. Icon, L.-Y. Zhu, (2018), Good or bad: gut bacteria in human health and diseases, “Biotechnology & Biotechnological Equipment”, Volume 32, Issue 5, Pages 1075-1080

J. Portune, A. Benítez-Páez, E. M. Gomez Del Pulgar, V. Cerrudo, Y. Sanz, (2016), Gut microbiota, diet, and obesity-related disorders—The good, the bad, and the future challenges, “Molecular Nutrition & Food Research”, Special Issue: Gut Microbiota, Diet and Health, Volume61, Issue1

Raveh-Sadka, B. C. Thomas, A. Singh, B. Firek, B. Brooks, C. J. Castelle, I. Sharon, R. Baker, M. Good, M. J. Morowitz, J. F. Banfield, (2015), Gut bacteria are rarely shared by co-hospitalized premature infants, regardless of necrotizing enterocolitis development, “Microbiology and Infectious Disease”

L.E. Visôtto, M.G.A. Oliveira, R.N.C. Guedes, A.O.B. Ribon, P.I.V. Good-God, (2009), Contribution of gut bacteria to digestion and development of the velvetbean caterpillar, Anticarsia gemmatalis, “Journal of Insect Physiology”, Volume 55, Issue 3, P. 185-191

 R. Garud, B. H. Good, O. Hallatschek, K. S. Pollard, (2019), Evolutionary dynamics of bacteria in the gut microbiome within and across hosts, “PLOS Biology”

Li, C. Yan, T. Liu, C. Xu, K. Wen, L. Liu, M. Zhao, J. Zhang, T. Geng, D. Gong, (2020), Research Note: Increase of bad bacteria and decrease of good bacteria in the gut of layers with vs. without hepatic steatosis, “Poultry Science”, Volume 99, Issue 10, Pages 5074-5078

Salami, (2021), Interplay of Good Bacteria and Central Nervous System: Cognitive Aspects and Mechanistic Considerations, “Frontiers in Neuroscience”, Volume 15 

A. Foster, Gut Feelings: Bacteria and the Brain, “Cerebrum”, 2013: 9