Wolne rodniki vs antyoksydanty. Czy stosujesz te 5 substancji i 10 roślin?
Wraz z wiekiem organizm coraz trudniej radzi sobie z wolnych rodnikami, procesy regeneracji i naprawy uszkodzeń DNA spowalniają, dlatego warto rozważyć włącznie antyoksydantów po 40 roku życia, po 50 roku życia antyoksydanty to wręcz obowiązek dbania o zdrowie.
Czym są wolne rodniki?
„Wolny rodnik można zdefiniować jako dowolny gatunek molekularny zdolny do niezależnego istnienia, który zawiera nieparzysty elektron w orbitalu atomowym. Obecność nieparzystego elektronu prowadzi do pewnych wspólnych właściwości, które są dzielone przez większość rodzajów wolnych rodników. Wiele z nich jest nietrwałych i silnie reaktywnych. Mogą one oddawać elektron innym cząsteczkom lub przyjmować elektron od innych cząsteczek, dlatego zachowują się jako utleniacze lub reduktanci. Wolne rodniki są zdolne do uszkadzania biologicznie istotnych cząsteczek, takich jak DNA, białka, węglowodany i lipidy, zarówno w jądrze komórkowym, jak i w błonach komórek. Wolne rodniki atakują ważne makrocząsteczki, prowadząc do uszkodzeń komórek i zakłóceń homeostazy. Cząsteczki docelowe wolnych rodników obejmują różnorodne rodzaje cząsteczek w organizmie. Wśród nich główne cele stanowią lipidy, kwasy nukleinowe i białka. Wolne rodniki są główną przyczyną powstawania nowotworów” (V. Lobo, A. Patil, A. Phatak, N. Chandra, 2010).
Wraz z wiekiem nasz organizm spowalnia procesy naprawcze, komórki regenerują się wolniej, spada produkcja hormonów oraz naturalnych przeciwutleniaczy. Około 10 000 000 000 000 (10 bilionów) komórek każdego dnia narażonych jest na uszkodzenie, w dużej mierze przez wolne rodniki. Młode i zdrowe organizmy radzą sobie z uszkodzeniami, niestety wraz z wiekiem ta możliwość słabnie. U osób dorosłych uszkodzeniu i mutacji ulega około 100 000 komórek na godzinę. Osoby po 50 roku życia powinny już rozpocząć stałą suplementację antyoksydantami.
Jakie antyoksydantami wybrać i jak je stosować?
- Ubiquinol – (aktywna forma koenzymu Q10) od 200 do 300 miligramów [mg] dziennie w trakcie jedzenia lub po jedzeniu (przejmować z tłuszczami). Ewentualnie można zastosować koenzym Q10 w dawce 2-4x 200mg. Ubichinol jest silnym przeciwutleniaczem, pomaga chronić zdrowe komórki przed wolnymi rodnikami, wspomaga regenerację uszkodzonych komórek organizmu (np. po chemioterapii), bierze udział w regeneracji miesienia sercowego, ponieważ serce jest największym konsumentem ubichinolu. Ubichinol jest także paliwem naszych komórek, wykorzystywane jest do procesów tworzenia energii w mitochondriach. Suplementacja ubichinolu pozytywnie wpływa również na zwiększenie wytrzymałości oraz wydajności naszego organizmu, dodaje energii, przyśpiesza regenerację i redukuje zmęczenie.
- Acetyl L-karnityna – od 1000 do 2000 miligramów [mg] dziennie po jedzeniu, przyjmowana wraz z ubichinolem. Acetyl L-karnityna wraz z ubichinolem bierze udział w przemianach energetycznych w mitochondriach. L-karnityna dodatkowo wspomaga pracę mózgu, układy nerwowego, dodaje energii i redukuje zmęczenie.
- Resveratrol – od 200 do 300 miligramów [mg] dziennie. Resveratrol jest naturalnym przeciwutleniaczem produkowanym głównie z pestek winogron. Resveratrol pomaga zwalczać wolne rodniki, wspomaga pracę układu krążenia oraz przepływ krwi w naczyniach krwionośnych. Resveratrol naturalnie rozrzedza krew, działa podobnie jak syntetyczny kwas acetylosalicylowy (zawierają go popularne leki), hamuje zlepianie się (agregację) płytek krwi. Badania nad resveratrolem wykazały również wpływ na zahamowanie wzrostu komórek macierzystych raka. W przeciwieństwie do kwasu acetylosalicylowy, resveratrol nie obciąża wątroby, dlatego można go stosować bez przerwy.
UWAGA! Resveratrol nie można stosować bezpośrednio przed lub po zabiegach chirurgicznych, ponieważ rozrzedza krew i utrudnia jej krzepniecie. Dlatego odstaw resveratrol kilka dni przed zabiegiem oraz skonsultuj się z lekarzem. Jeżeli przyjmujesz inne leki na rozrzedzenie krwi suplementację Resveratrolu należy skonsultować z lekarzem lub farmaceutą.
- L-Lysine – jest to aminokwas egzogennym, którego nasz organizm nie potrafi samodzielnie wytworzyć, lecz pozyskuje go wyłącznie z diety. Bogate w lizynę są białka pochodzenia zwierzęcego (np. mięso, sery, jajka), biało roślinne posiada lizyny zdecydowanie mniej, dlatego wegetarianie powinni suplementować lizynę. Lizyna bierze udział w wielu procesach w ludzkim organizmie, począwszy od produkcji energii, spalania tłuszczy, stymulowania produkcji hormonów, aż po wytwarzanie przeciwciał. Osoby cierpiące na choroby przewlekłe lub po przeszły nowotwór powinny suplementować lizynę od 1 do 2 gramów [g] dziennie. Jeżeli nie chorujemy przewlekle i spożywamy białko zwierzęce, nie ma konieczności dodatkowej suplementacji lizyną. Jeżeli zdecydujemy się na suplementację lizyną, należy ją łączyć z 1-3 gramami wit. C dziennie, aby wzmocnić efekty jej działania. Osoby zdrowe nie powinny przekraczać dawki 0,5-1 grama lizyny dziennie.
- Kwas alfa liponowy (ALA) – Stephen Buhner w swojej książce „Pokonać boreliozę” pisze: „kwas alfa liponowy jest bardzo silnym antyoksydantem, środkiem wspomagającym chelatację, czynnikiem radioprotekcyjnym (podwyższa odporność na promieniowanie), katalizatorem enzymatycznym oraz stymulantem produkcji glutationu. Normalizuje poziom cukru we krwi, działa wzmacniająco na system nerwowowym i antywirusowy. Wskazuje wyjątkowo silne działanie, chroniące i wzmacniające tkankę wątroby. Zaobserwowano, że kwas liponowy dodaje energii, poprawia pamięć, jasność umysłu oraz redukuje stany zapalne stawów.” Dawkowanie: 600 miligramów [mg] dziennie.
A czy wiesz, że:
- Wszystkie powyższe związki pojedynczo oraz łączone ze sobą wykazały pozytywny efekt wspierania leczenia różnego typów nowotworów. Szczegóły dot. wpływu tych związków na proces leczenia choroby nowotworowej znajdziesz w publikacjach w Bibliografii.
- Na tydzień przed badaniem (np. biopsja, badanie PET) lub zabiegiem chirurgicznym można dawkę ubiquinolu należy zwiększyć do 400 mg. dziennie, np. stosować 2x po 200 mg. Podwyższoną dawkę należy przyjmować jeszcze tydzień po zabiegu/badaniu.
- Ubichinol, K2, D3 są witaminami rozpuszczalnymi w tłuszczach, dlatego warto je przyjmować z posiłkiem zawierającym tłuszcze, wystarczy nawet mała ilość tłuszczy, np. łyżeczka oliwy z oliwek, oleju kokosowego, czy kroma chleba orkiszowego z masłem.
- Witamina C jest najczęściej używanym w antyoksydantem.
- Wit. D3 – 10 000 IU D3 na dobę. Witamina D3 wspiera pracę enzymów przeciwutleniających oraz zwiększa produkcję glutationu (głównego naturalnego przeciwutleniacza w organizmie), który zwalcza patogeny w ludzkim organizmie. Poziom wit. D3 (metabolit 25-OH) w organizmie powinien wynosić od 70-100 ng/ml. I od tego należy wyjść, aby określić dawkę suplementu, osoby z niskim poziomem D3, mogą suplementować 10 000 dziennie przez okres, dopóki 25-OH nie wzrośnie do prawidłowego poziomu. Gdy uzyskamy prawidłowy wynik (70-100 ng/ml) możemy zejść do dawki podtrzymującej 5 000 IU i monitorować poziom D3 we krwi. Wit. D3, należy przyjmować zawsze z wit. A oraz K2.
- Witaminy E – Tokoferole to grupa związków chemicznych z rodziny witaminy E, które posiadają wiele różnych form, w tym alpha-tokoferol, beta-tokoferol, gamma-tokoferol i delta-tokoferol. Każda z tych form ma działa antyoksydacyjnie oraz posiada swoje własne właściwości i potencjalne korzyści zdrowotne. Np. Alpha-Tokoferol i Gamma-Tokoferol wpływają pozytywnie na układ krążenia oraz wykazują kardioprotekcyjne działanie przed zapaleniem i chorobami serca.
Ekologiczne warzywa i owoce posiadają w sobie różnego typu przeciwutleniacze, do najpopularniejszych naturalnych antyoksydantów możemy zaliczyć:
- Pietruszkę – Królowa zdrowia 🙂
- Zieloną herbatę
- Aronie
- Buraka
- Brukselkę
- Brokuł
- Wiśnie
- Kapustę kiszoną
- Czarną porzeczkę
- Borówka lub jagoda
Konsultacja naukowa: farmaceuta, mgr Janusz Nawolski.
Bibliografia
- K. Mukai, A. Tokunaga, S. Itoh, Yu Kanesaki, A. Ouchi, K. Ohara, S. Nagaoka, K. Abe (2008), Comparison between the free-radical-scavenging activities with vitamin E and ubiquinol in biological systems based on their reaction rates: a research account, “Biofactors”, 32(1-4):49-58.
- K. Mukai, A. Tokunaga, S. Itoh, Yu Kanesaki, K. Ohara, S. Nagaoka, K. Abe, (2007), Structure-activity relationship of the free-radical-scavenging reaction by vitamin E (alpha-, beta-, gamma-, delta-Tocopherols) and ubiquinol-10: pH dependence of the reaction rates, “The Journal of Physical Chemistry B”, 111(3):652-62
- V. Lobo, A. Patil, A. Phatak, N. Chandra, (2010), Free radicals, antioxidants and functional foods: Impact on human health, “Pharmacognosy Review”, 4(8): 118–126.
- J. Fang, M. Lu, Z. Chen, H. Zhu, Y. Li, L. Yang, L. Wu, Z. Liu, (2002), Antioxidant effects of resveratrol and its analogues against the free-radical-induced peroxidation of linoleic acid in micelles, “Chemistry”, 16;8(18):4191-8.
- B Olas, H M Zbikowska, B Wachowicz, T Krajewski, A Buczyński, A Magnuszewska, (1999), Inhibitory effect of resveratrol on free radical generation in blood platelets, “Acta Biochimica Polonica” 46(4):961-6.
- S. Kobayashi, M. Iwamoto, K. Kon, H. Waki, S. Ando, Y. Tanaka, (2010), Acetyl-L-carnitine improves aged brain function, “Geriatrics & Gerontology International”, 10 Suppl 1:S99-106.
- H. N Lode, N. Huebener, A. Strandsby, G. Gaedicke, (2008), Nutrient mixture including vitamin C, L-lysine, L-proline, and epigallocatechin is ineffective against tumor growth and metastasis in a syngeneic neuroblastoma model, “Pediatric Blood & Cancer”, 50(2):284-8.
- M W. Roomi, V. Ivanov, T. Kalinovsky, A. Niedzwiecki, M. Rath, (2005), Antitumor effect of a combination of lysine, proline, arginine, ascorbic acid, and green tea extract on pancreatic cancer cell line MIA PaCa-2, „Journal of Gastrointestinal Cancer”, 35(2):97-102.
- N. Khan, H. Mukhtar, (2010), Cancer and metastasis: prevention and treatment by green tea, Cancer and Metastasis Reviews, 29(3): 435–445.
- P. D. Chandler, W. Y. Chen, O. N. Ajala, A. Hazra, N. Cook, V. Bubes, I. Lee, E. L. Giovannucci, W. Willett, J. E. Buring, J. E. Manson, (2020), Effect of Vitamin D3 Supplements on Development of Advanced CancerA Secondary Analysis of the VITAL Randomized Clinical Trial, “JAMA Oncology”, 3(11)
- Y. R. Lou, S. Qiao, R. Talonpoika, H. Syvälä, P. Tuohimaa, (2004), The role of Vitamin D3 metabolism in prostate cancer, “The Journal of Steroid Biochemistry and Molecular Biology” Volume 92, Issue 4, Pages 317-325
- L. Packer, E. H. Witt, H. J. Tritschler, (1995), Alpha-lipoic acid as a biological antioxidant, “Free Radical Biology and Medicine”, Volume 19, Issue 2, Pages 227-250
- L. Novotny, (2008), Lipoic acid – The potential for use in cancer therapy Minireview, “Neoplasma” 55(2):81-6
- M. Attia, E. A. Essa, R. M. Zaki, A. A. Elkordy, (2020), An Overview of the Antioxidant Effects of Ascorbic Acid and Alpha Lipoic Acid (in Liposomal Forms) as Adjuvant in Cancer Treatment, “Antioxidants” , 9(5), 359