Tarczyca bajkalska: tradycyjny skarb medycyny chińskiej o udowodnionym działaniu leczniczym

Tarczyca bajkalska (Scutellaria baicalensis), znana również jako Huang Qin, chińska jarmułka, jarmułką bajkalską, Chinese Skullcap lub potocznie zwana również bajkaliną, od wieków stosowana jest w tradycyjnej medycynie. Ekstrakt z jej korzenia posiada bogate właściwości lecznicze, które czynią z niej cenny skarb dla zdrowia.

Tarczyca bajkalska jest często stosowana w połączeniu z innymi ziołami, tworząc synergistyczne kompozycje o jeszcze silniejszych właściwościach leczniczych. Chociaż większość badań nad jej działaniem przeprowadzono w laboratorium, a nie na ludziach, wyniki te są obiecujące i wskazują na szereg potencjalnych korzyści zdrowotnych.

Zastosowane i korzyści

• Zapalenie stawów: tarczyca bajkalska zawiera związki chemiczne, takie jak bajkalina i wogonina, które wykazują działanie przeciwzapalne. Właściwości te mogą być pomocne w leczeniu różnych schorzeń zapalnych, takich jak artretyzm, reumatoidalne zapalenie stawów i choroby zapalne jelit.
• Działanie przeciwnowotworowe: Badania laboratoryjne wykazały, że ekstrakty z tarczycy bajkalskiej mogą hamować wzrost komórek nowotworowych i wywoływać ich śmierć (apoptozę). Właściwości te mogą mieć zastosowanie w leczeniu różnych nowotworów.
• Działanie przeciwzapalne: Tarczyca bajkalska bogata jest w antyoksydanty, które chronią komórki organizmu przed uszkodzeniami wywołanymi przez wolne rodniki. Właściwości te mogą przyczyniać się do spowolnienia procesu starzenia się i zmniejszać ryzyko chorób przewlekłych, takich jak choroby serca, nowotwory, cukrzyca i choroby neurodegeneracyjne.
• Zapalenia wątroby: lek ziołowy sho-saiko-to, zawierające m.in. tarczyce bajkalską, został przebadany i wykazał działania działanie hepatoprotekcyjne (chroniące wątrobę).

Tarczyca bajkalska jest stosowana w tradycyjnej medycynie chińskiej w leczeniu wielu schorzeń, m.in.:

• Infekcji
• Gorączki
• Bólu
• Zapalenia
• Problemów z trawieniem
• Cukrzycy
• Nadciśnienia tętniczego

Badania

Badania przedkliniczne sugerują, że składniki Scutellaria baicalensis wywołują apoptozę w komórkach nowotworowych lub chronią przed kardiotoksycznością związaną z doksorubicyną w terapii nowotworowej. Jednak zarówno korzeń jak i baicalina (glikozyd flawonowy) mogą mieć działanie pro- i antyangiogenne w zależności od dawki. Niektóre składniki wykazują również działanie neuroprotekcyjne, przeciwdrgawkowe i przeciwzapalne.

Badania na ludziach są ograniczone. Pierwsze badania S. baicalensis z metforminą sugerują poprawę tolerancji glukozy, stanu zapalnego i mikrobioty jelitowej u pacjentów z cukrzycą typu 2. Suplement ziołowy z S. baicalensis (tarczycą bajkalską) zmniejszał objawy choroby zwyrodnieniowej stawów.

Mechanizm działania

W badaniach in vitro flawonoid bajkalina wykazuje działanie przeciwzapalne, przeciwutleniające i przeciwbakteryjne przeciwko bakteriom Gram-dodatnim. W badaniach na zwierzętach wykazano zmniejszenie objawów astmy, przypisano to zmniejszonemu uszkodzeniu dróg oddechowych i przywróconej funkcji mitochondriów. Działanie neuroprotekcyjne flawonoidów jest osłabione przez diazepam, agonistę receptora GABA, co sugeruje wpływ tych składników na aktywność receptora GABA (GABA to neurotransmiter hamujący, który blokuje niektóre sygnały w mózgu i zmniejsza aktywność układu nerwowego).

Niektóre składniki flawonoidów tarczycy bajkalskiej wykazują działanie przeciwnowotworowe w badaniach in vitro: wogonina powoduje zatrzymanie cyklu komórkowego na etapie G1, a bajkalina i bajkaleina (baicalina i baicaleina) na etapie G2/M. Bajkalina aktywuje kaspazę-3, prowadząc do apoptozy komórek białaczki. Wysokie dawki bajkaleiny hamują angiogenezę przez indukcję śmierci komórki nowotworowej.

Potencjalnie interakcje z lekami

Statyny: U zdrowych ochotników bajkalina zmniejszał poziom we krwi leków statynowych stosowanych w celu obniżenia poziomu cholesterolu.

Substraty CYP450: Badania in vitro nad wogonina sugerują hamowanie 1A2 i 2C19, co może wpływać na wewnątrzkomórkowe stężenia leków metabolizowanych przez te enzymy. Znaczenie kliniczne nie zostało jeszcze określone.

Badania laboratoryjne sugerują, że baicalin może mieć działanie przeciwzakrzepowe.

Bibliografia:

Bonham M, Posakony J, Coleman I, Montgomery B, Simon J, Nelson PS. Characterization of chemical constituents in Scutellaria baicalensis with antiandrogenic and growth-inhibitory activities toward prostate carcinoma. Clin Cancer Res 2005;11(10):3905-14.

https://www.mskcc.org/cancer-care/integrative-medicine/herbs/scutellaria-baicalensis

Chang WH, Chen CH, Lu, FJ. Different effects of baicalein, baicalin, and wogonin on mitochondrial function, glutathione content and cell cycle progression in human hepatoma cell lines. Planta Medica 2002;68:128-32.

Ueda S, Nakamura H, Masutani H, et al. Baicalin induces apoptosis via mitochondrial pathway as prooxidant. Molecular Immunology 2002;38:781-91.

Cheng Y, He G, Mu X, et al. Neuroprotective effect of baicalein against MPTP neurotoxicity: Behavioral, biochemical and immunohistochemical profile. Neurosci Lett. Aug 15 2008;441(1):16-20.

Kim DH, Kim S, Jeon SJ, et al. The effects of acute and repeated oroxylin A treatments on Abeta(25-35)-induced memory impairment in mice. Neuropharmacology. 2008 Oct;55(5):639-47.

Park HG, Yoon SY, Choi JY, et al. Anticonvulsant effect of wogonin isolated from Scutellaria baicalensis. Eur J Pharmacol. Nov 28 2007;574(2-3):112-119.

Takeshita K, Saisho Y, Kitamura K, et al. Pneumonitis induced by Ou-gon (scullcap). Internal Medicine 2001;40:764-8.

Newall CA, Anderson LA, Phillipson JD. Herbal Medicines: A Guide for Health-Care Professionals. 1st ed. London: Pharmaceutical Press; 1996.

Zhu D, Wang S, Lawless J, et al. Dose Dependent Dual Effect of Baicalin and Herb Huang Qin Extract on Angiogenesis. PLoS One. 2016;11(11):e0167125.

Lai MY, Hsiu SL, Chen CC, Hou YC, Chao PD. Urinary pharmacokinetics of baicalein, wogonin and their glycosides after oral administration of Scutellariae radix in humans. Biol Pharm Bull. Jan 2003;26(1):79-83.

Tarrago T, Kichik N, Claasen B, Prades R, Teixido M, Giralt E. Baicalin, a prodrug able to reach the CNS, is a prolyl oligopeptidase inhibitor. Bioorg Med Chem. Apr 29 2008.

Lee W, Ku SK, Bae JS. Antiplatelet, anticoagulant, and profibrinolytic activities of baicalin. Arch Pharm Res. 2015;38(5):893-903.

Fan L, Zhang W, Guo D, et al. The effect of herbal medicine baicalin on pharmacokinetics of rosuvastatin, substrate of organic anion-transporting polypeptide 1B1. Clin Pharmacol Ther. 2008 Mar;83(3):471-6.

Takahashi H, Chen MC, Pham H, et al. Baicalein, a component of Scutellaria baicalensis, induces apoptosis by Mcl-1 down-regulation in human pancreatic cancer cells. Biochim Biophys Acta. 2011 Aug;1813(8):1465-74.

Chang WT, Li J, Huang HH, et al. Baicalein protects against doxorubicin-induced cardiotoxicity by attenuation of mitochondrial oxidant injury and JNK activation. J Cell Biochem.2011 Oct;112(10):2873-81.

Li T, Li N, Guo Q, et al. Inhibitory effects of wogonin on catalytic activity of cytochrome P450 enzyme in human liver microsomes. Eur J Drug Metab Pharmacokinet. 2011 Dec;36(4):249-56.

Li L, Bao H, Wu J, et al. Baicalin is anti-inflammatory in cigarette smoke-induced inflammatory models in vivo and in vitro: A possible role for HDAC2 activity. Int Immunopharmacol. 2012 May;13(1):15-22.

Chalasani N, Vuppalanchi R, Navarro V, et al. Acute liver injury due to flavocoxid (Limbrel), a medical food for osteoarthritis: a case series. Ann Intern Med. 2012 Jun 19;156(12):857-60, W297-300.

Mabalirajan U, Ahmad T, Rehman R, et al. Baicalein reduces airway injury in allergen and IL-13 induced airway inflammation. PLoS One. 2013 Apr 30;8(4):e62916.

Tian X, Cheng ZY, He J, Jia LJ, Qiao HL. Concentration-dependent inhibitory effects of baicalin on the metabolism of dextromethorphan, a dual probe of CYP2D and CYP3A, in rats. Chem Biol Interact.2013 Apr 25;203(2):522-9.

Xu F, Li Z, Zheng J, et al. The inhibitory effects of the bioactive components isolated from Scutellaria baicalensis on the cellular uptake mediated by the essential solute carrier transporters. J Pharm Sci. 2013 Nov;102(11):4205-11.

Arjmandi BH1, Ormsbee LT, Elam ML, et al. A Combination of Scutellaria baicalensis and Acacia catechu Extracts for Short-Term Symptomatic Relief of Joint Discomfort Associated with Osteoarthritis of the Knee. J Med Food. 2014 Jun;17(6):707-13.

Shin NR, Gu N, Choi HS, et al. Combined effects of Scutellaria baicalensis with metformin on glucose tolerance of patients with type 2 diabetes via gut microbiota modulation. Am J Physiol Endocrinol Metab. Jan 1 2020;318(1):E52-e61.

Yang L, Aronsohn A, Hart J, et al. Herbal hepatoxicity from Chinese skullcap: A case report. World J Hepatol. Jul 27 2012;4(7):231-233.

Dong R, Li L, Gao H, et al. Safety, tolerability, pharmacokinetics, and food effect of baicalein tablets in healthy Chinese subjects: A single-center, randomized, double-blind, placebo-controlled, single-dose phase I study. J Ethnopharmacol. Jun 28 2021;274:114052.